IV.2
Precedente
Successivo
Palermo 1273, 2 luglio, I ind.
[cc. 42v A - 43r A]
Orig.: Mancante.
Cop.: Bibl. del Seminario Arcivescovile di Monreale, ms. XX.E.8.
Ed.:
Del Giudice M., Descrizione del tempio e monasterio di S. Maria Nuova di Monreale. Vite dei suoi Arcivescovi, Abbati e Signori col Sommario dei Privilegi, della detta Santa Chiesa di Giovan Luigi Lello. Ristampata ad opera del padre Don Michele Del Giudice priore cassinese, Palermo 1702, p. 92.
Regesto:
Carta divisa per alfabeto, nella quale vengono descritti i termini della lite insorta tra Gualtieri, priore della chiesa di Santa Maria Nova di Monreale, e Giovanni Gazzaro, sindaco dell’università di Corleone, relativa alle decime pattuite(1), e il successivo accordo tra le parti.
Tenor instrumenti divisi per alphabetum, in quo continetur quod tempore regis Karoli, vacante ecclesia Montis Regalis, scindici(a) et procuratores universitatis terre Corilionis composuerunt super facto decimarum cum priore Montis Regalis, prout in dicto instrumento continetur particulariter et distincte. Capitulum Secundum.
In nomine Dei. Amen.
Anno dominice incarnationis M°CC°LXX° tercio, secundo die mensis iulii, prime indictionis, regnante serenissimo domino nostro, domino Karulo Dei gratia inclito rege Sicilie, ducatus Apulie et principatus Capue, Alme Urbis senatore, Andegavie provincie et Fulkalkeri comite ac Romani Imperii in Tuscia per sanctam Romanam ecclesiam vicario generali, regni vero eius anno nono.
Feliciter. Amen.
Nos iudex Guillelmus de Asaro iudex Panormi, Dominicus de Pluctini publicus tabellio civitatis eiusdem et subscripti testes, ad hoc vocati specialiter et rogati presenti publico instrumento notum facimus universis presentibus scilicet et futuris quod, cum questio et contencio seu maxima controversia verteretur inter fratrem Gualterium priorem Montis Regalis ecclesie et conventum eiusdem ecclesie ex una parte et Iohannem Gazarum procuratorem syndicum et actorem universitatis terre Corilionis ex altera, de quo syndicatu et procuratione nobis legitime constitit per publicum instrumentum, inde factum ab universitate predicta per manus Boniohannis de Homine Bono regii et publici eiusdem terre notarii, roboratum iudi|cibus et testibus et sigillatum sigillo dicte universitatis, quod quidem instrumentum procurationis ad cautelam dicte ecclesie publicatum est de verbo ad verbum secundum formam, que consuevit in talibus observari, super eo, videlicet quod dictus prior et conventus dicte Montis Regalis ecclesie petebat habere a predicta universitate dicte terre Corilionis iura, proventus et redditus decimarum, que dare tenebatur tam de preterito tempore quam futuro, propter quod interdictum erat dicte universitati(b) divinum officium predictum priorem et conventum ecclesie supradicte et ex averso predictus Iohannes Gazarus sindicus, procurator et actor dicti(c) universitatis Corilionis contendens, dicebat dictam universitatem Corilionis ad predicta omnia non teneri, nullam tamen(d) ostendebat legitimam, qualiter dicta universitas Corilionis possit insolvendis dictis decimis excusari, cum de hiis lis(e) et maxima contencio verteretur inter eos, ut dictum est, demum ex interposictione communium amicorum ad talem pactum, concordiam, transactionem et pacem amicabiliter devenerunt, quod dictus Iohannes sindicus et procurator dicte terre Corilionis Deum, habens pre oculis et recognoscens dictam universitatem ad iura decimarum teneri ex causa predicte concordie pacis et transactionis, pro parte et nomine dicte universitatis Corilionis promisit et convenit et se sollempniter oblicavit(f) per sollempnem stipulationem dare et solvere dicto priori et conventui dicte Montis Regalis ecclesie vel aliis procuratoribus seu nunciis statutis ab eis, a tempore scilicet obitus domini Transmundi olim prelati dicte ecclesie in antea anno quolibet res et decimas infrascriptas videlicet: de mandra qualibet ovium hominum terre Corilionis promisit dare de caseo pecias XXti et arietes quatuor, si est in terra ecclesie; si erit in terra domini regis, pecias casei decem et arietes duos. Item de mandra qualibet vaccarum, de caseo pecias viginti et iuvencam unam duorum annorum, si est in terra ecclesie, si est in terra domini regis, casey pecias decem et iuvencam unam. Item de qualibet mandra porcorum, ubicumque fuerit, maiales duos. Item de qualibet pariccla bovum, de frumento thuminos duodecim et ordey thuminos IIIIor. Item promisit de fructu apum fructificantium in eodem territorio, scilicet de cera, de quinquaginta rotulis rotulum(g) unum. Item de vino ratione vinearum uniuscuisque hominum dicte terre, de quinquaginta barilibus barile unum. Item de qualibet mandra caprarum, de caseo pecias sex et edos quatuor. Que quidem pacta, sit particulariter distincta, ut superius est expressum, promissa per dictum Iohannem Gazarum sindicum et procuratorem dicte universitatis Corilionis, constito(h) eciam nobis per procurationem suam quod data erat sibi potestas et auctoritas paciscendi cum dicto priore et conventu de decimis supradictis, consenciens in nos iudicem et tabellionem, tamquam in suos iudicem et tabellionem, cum sciret ex certa conscientia nos non esse suos, obligavit dictam universitatem Corilionis ad predictam(i) pacta et iura decimarum, teneri quolibet anno dicte ecclesie Montis Regalis, sicut superius particulariter est distinctum.
Quod si forte dicta universitas(j) Corilionis, nollet stare pactis predictis, obligavit se || dictus sindicus pro se et pro parte dicte universitatis solvere nomine pene uncie auri centum quinquaginta, medietatem videlicet dicte pene solvendam fisco et alteram medietatem prestandam et solvendam dicte ecclesie Montis Regalis seu dicto priori et conventui eiusdem, quociens contravenerit, pena commictatur et omnia dampna et expensas et interesse ad que dictus prior et conventus dicte ecclesie propter hoc subire contigerit. Si contra factum fuerit a dicto sindico vel a predicta universitate terre Corilionis, in integrum resarcire promisit sindicus nominatus, qua pena soluta vel non, dampnis et expensis restitutis vel non, predicta omnia rata maneant, atque firma. Que quidem pena per me dictum iudicem et tabellionem ad opus curie et ecclesie supradicte fuit sollempniter stipulata et promissa, renuncians dictus sindicus tam pro se quam pro parte universitatis dicte terre Corilionis super premissis omnibus omni iure legum constitucionum et beneficiorum auxiliis iuri, scripto et non scripto, civili vel canonico, quibus dicta universitas se iuvare posset et specialiter beneficio restitucionis in integrum(k), si forte competeret vel posset competere de iure vel de facto dicte universitati et generaliter omnibus exceptionibus competentibus vel competituris dicto sindico et universitati predicte aliquo modo, vel aliqua ratione.
Unde, ad futuram memoriam et tamdicte ecclesie Montis Regalis prioris et conventus predictorum quam universitatis dicte terre Corilionis et sindici supradicti cautelam, facta sunt exinde duo publica scripta consimilia per alphabetum divisa, quorum unum est presens, factum ad cautelam dicte universitatis Corilionis per manus mei prefati tabellionis, nostris et subscriptorum testium subscriptionibus testimonio et signo mei predicti tabellionis communitum. Scriptum Panormi, anno, die, mense et indictione premissis.
† Ego iudex Guillelmus de Asero, qui supra, me subscripsi.
† Ego Simon de Calataph(imo) interfui et testis sum.
† Ego Iohannes de Madio ad predicta interfui et testis sum.
† Ego Nicolaus de Calataph(im)o interfui et testis sum.
† Ego Stephanus Grillus interfui et testis sum.
† Ego Adinolfus de Monti Regali testis sum.
(ST) Ego Dominicus publicus tabellio Panormi rogatus subscripsi et meo signo signavi.
Note:
(a) Così nel cod.; s'intenda: sindici.
(b) La -i finale corretta su precedente lettera, forse e.
(c) Così nel codice, s'intenda: dicte.
(d) Nel cod. tam(en) tam(en).
(e) lis aggiunto nell'interlineo.
(f) Così nel codice.
(g) -ro- aggiunto nell'interlineo.
(h) Così nel cod., forse da intendersi constituto.
(i) Così nel cod., s'intenda: predicta.
(j) Corretto da universitatis, con -s finale tracciata su t e is depennati.
(k) -i(n)- iniziale aggiunto nell'interlineo.
(1) Sulla cessione delle decime di Corleone in favore della diocesi di Monreale, da parte del vescovo di Agrigento, v. il doc. III.13.