I.26
Precedente
Successivo
Brindisi, 22 marzo, IX ind.
[cc. 21r A-21r B]
Orig.: Palermo, Bibl. Centr. della Regione Siciliana, Tabulario di S. Maria Nuova di Monreale, perg. nr. Balsamo 140, di mm. 294+33×270.
Cop: Bibl. del Seminario Arcivescovile di Monreale, ms. XX.E.8.
Ed.:
Paolucci G., Contributo di documenti inediti sulle relazioni tra Chiesa e Stato nel tempo svevo, in Atti della Reale Accademia di Scienze, Lettere e Belle Arti di Palermo, 3a serie (1899), IV, Palermo 1900, pp. 1-24: 13.
Reg.:
Lello G.L., Historia della Chiesa di Monreale, Palermo 1702, n. 95;
Garufi C.A., Catalogo illustrato del Tabulario di Santa Maria Nuova in Monreale, in Documenti per servire alla Storia di Sicilia pubblicati a cura della Società Siciliana per la Storia Patria, XIX, Palermo 1902, n. 92, pp. 43-44.
Regesto:
Federico II, su richiesta dell’arcivescovo Caro, ordina a tutti gli ecclesiastici, conti, baroni, giustizieri, camerari, castellani e a tutti gli uomini di Sicilia, di aiutare i priori delle obbedienze di Monreale e i loro messi, nel ricondurre alla giurisdizione della diocesi tutti i suoi oblati, essendosi molti villani trasferiti in altri luoghi e sotto altri signori; ordina inoltre che se qualcuno di questi oblati fosse morto, i suoi beni passassero alla chiesa di Monreale e che le eventuali alienazioni da questa condotte fossero revocate; infine, che nessun barone osi tenere corte nei casali di Santa Maria Nova(1).
Tenor privilegii Frederici Secundi imperatoris in quo continetur quod multi tempore regis Guillelmi et post se et sua obtulerunt Montis Regalis ecclesie, retrahentes se postmodum ab oblationibus predictis, recusabant respondere ecclesie prout promiserant. Unde mandat dictus imperator quod ubicumque tales inveniuntur capiantur per monachos Montis Regalis ecclesie vel nuncios eorum ac per eos compellantur ad servandum promissa, dat eciam potestatem dictis monachis capiendi villanos dicte ecclesie ubicumque eos invenerint et precipit quod nulla persona de tenimento dicte ecclesie compellatur ad aliquam angariam et quod nullus officialium dicti imperatoris audeat tenere curiam in aliqua parte tenimentorum dicte ecclesie. Insuper approbat et confirmat usus, consuetudines et privilegia regis Guillelmi Secundi.
Fredericus dei gratia Romanorum imperator et semper augustus et rex Sicilie
prelatis ecclesiarum, comitibus, baronibus, iusticiariis, camerariis, castellanis(a), baiulis et universis per regnum Sicilie constitutis
gratiam suam et bonam volunptatem,
Carus venerabilis Montis Regalis archiepiscopus dilectus familiaris et fidelis noster, excellencie nostre per suas litteras et nuncium declaravit quod cum nec nulli homines regni nostri tempore regis Guillelmi recolende memorie, et etiam post decessum ipsius obtulerint se ecclesie sue Montis Regalis, cum omnibus rebus et possessionibus suis, ipsi contra oblationem factam ecclesie supradicte retrahentes se cum rebus et possessionibus suis ad alterius(b) se dominium contulerit, propter quod iura et rationes ipsius ecclesie noscuntur in pluribus diminute, multi etiam de villanis casalium que obediente ipsius ecclesie per regnum nostrum habere noscuntur, propter turbationem temporis ad aliorum dominium convolarunt; ipse quoque obediencie homines et bona eorum contra privilegium Montis Regalis ecclesie molestantur in multis.
Supplicantes actencius maiestati nostre ut bonos usus et consuetudines quas | tempore predicti regis Guillelmi eadem ecclesia consuevit habere predictis obedienciis suis dignaremur observari precipere et quod villani sui et oblati iamdicti ad suum et ecclesie(c) sue dominium de nostra licencia revocentur, nos autem petitiones ipsius archiepiscopi benignus admictentes et quia iura ecclesie supradicte augeri potius quam minui perobtamus(d) fidelitati vestre mandamus et districte precipimus, quatinus ubicumque per regnum nostrum priores obedienciarum Montis Regalis vel eorum nuncii qui ab eis specialiter propter hoc fuerint destinati aliquam de oblatis suis ab ipsius ecclesie donatione subtractum vel quoscumque de oblatis ipsis invenerint, eisdem capiendi dedimus potestatem qualiter ad iurisdictionem sepedicte ecclesie ipsos cum omnibus bonis et possessionibus suis reducere possint et ad hoc exsequendum nostrum eis ob reverenciam nostri culminis auxilium et consilium impendatis. Villanos vero predicte Montis Regalis ecclesie et obedienciarum earum ubicumque eos invenerint eisdem capiendi similiter dedimus potestatem et cum familiis et omnibus rebus suis ad loca propria reducendi; si quis autem de supradictis oblatis debitum universe carnis persolverit precipimus ut, res eius tam stabiles quam mobiles, ad dominium ipsius ecclesie Montis Regalis sine defectu quolibet redigantur et si quid de possessionibus suis destraxerunt vel modoquolibet alienarunt post oblationem factam ecclesie ab eisdem, volumus quod inirritum penitus revocetur et ad eum statum reducatur quo fuit quando ipsi se memorate ecclesie obtulerunt. Precipimus quoque et presentis scripti auctoritate mandamus quod nullus baronum vel aliquis alius curiam habeat in tenimentis Montis Regalis ecclesie sed ordinati sui curiam habeant de hominibus et oblatis suis ubicumque morentur, sicut tempore regis Guillelmi consueverunt habere, ipseque obedience et homines sui vel eorum animalia pro actrahendins lignaminibus galearum seu pro reparatione castellorum nostrorum ad angariam non cogantur, sed ea liberalitate quam habuerunt(e) proprietate dicti regi sub nostro tempore gratulentur, et ut ipsa ecclesia Montis Regalis beneficium nostrum in omnibus favorabiliter cognoscat omnes bonos usus, consuetudines, dignitates, privilegia et iura ipsius illesa de cetero precipimus observari.
Scituri quod qui huic mandato nostro temere presumpserit obvirare cum periculo rerum et persone indignationem nostri culminis se noverit incursurum.
Data Brundusii,
vicesimo II° marcii, none indictionis.
Note:
(a) Nel cod., la -t- è corretta su precedente s.
(b) La -s finale corretta su precedente m.
(c) Nel codice, la e- iniziale è corretta su precedente lettera.
(d) Così nel codice, s'intenda: peroptamus.
(e) Nel cod., la h- iniziale è corretta su precedente lettera.
(1) Praticamente identico è il documento I.20.